||

Dwujęzyczność dzieci. Zwięzłe wprowadzenie do nauki angielskiego od małego

W dzisiejszym świecie coraz częściej mówi się, jak ważna jest znajomość języka angielskiego. To już nawet nie wyróżnik, ale standard. Kiedy myślę o moim najbliższym otoczeniu, mojej rodzinie, przyjaciołach i znajomych, poziom znajomości języka angielskiego jest różny, od podstawowego po zaawansowaną biegłość. A jak jest u Ciebie? Jaki jest Twój poziom języka angielskiego? A osób w Twoim otoczeniu? I czy zastanawiałaś się, na jakim poziomie chciałabyś, by językiem angielskim posługiwały się Twoje dzieci? Czy chciałabyś, aby Twoje dziecko było dwujęzyczne?


Wielu rodziców (przyznaję się, że ja również) chciałoby, aby ich dzieci porozumiewały się językiem angielskim swobodnie od najmłodszych lat. W dzielnicy, w której mieszkam, słyszę bardzo wielu nastolatków mówiących biegle po polsku oraz angielsku lub niemiecku. Przełączają się automatycznie z jednego języka na drugi. Jestem pod wrażeniem i chciałabym, aby moje dziecko również tak mówiło. A Ty? Pragnęłabyś, by Twoje dziecko było dwujęzyczne? Sprawdźmy, czy jest to w ogóle osiągalne.

Ciekawostka

Aby dziecko potrafiło porozumieć się dwoma językami w podobnym stopniu, powinno być eksponowane na dwa języki, jak najwcześniej jest to możliwe. Sprawdza się tu zasada „im wcześniej, tym lepiej”. Badania wykazały, że niemowlęta już w pierwszych dniach po narodzinach są niezwykle wyczulone na rytm i dzięki niemu potrafią rozróżnić poszczególne języki. Natomiast z innych badań wynika, że do 4 miesiąca zarówno niemowlęta jednojęzyczne, jak i dwujęzyczne potrafią rozróżnić ruchy twarzy i cichą mowę w poszczególnych językach. Umiejętność ta zanika około 8 miesiąca u niemowląt jednojęzycznych, podczas gdy niemowlęta dwujęzyczne ciągle potrafią dostrzec delikatne różnice ruchów twarzy osób mówiących w różnych językach.

Ale co to dokładnie oznacza i z czym się wiąże?

Dwujęzyczność to umiejętność swobodnego posługiwania się dwoma językami w codziennej komunikacji. Szwajcarski badacz François Grosjean twierdzi, że biegłość zaawansowana nie jest konieczna. Wystarczy posługiwać się językiem w stopniu komunikatywnym.

Natomiast o dwujęzyczności zamierzonej (kiedyś nazywanej dwujęzycznością nienatywną) mówimy, kiedy rodzic wprowadza dwujęzyczność w życie dziecka i nie jest rodzimym użytkownikiem języka. Mówiąc prościej, na przykład, kiedy oboje rodziców Polaków postanawia wprowadzić język angielski w domu w Polsce. Czyli otoczenie jest jednojęzyczne, a język obcy jest przez rodziców świadomie wprowadzony – więcej na ten temat przeczytasz tutaj. Czy jest to w ogóle możliwe? Czy jest na to sposób? Sprawdźmy poniżej.

Jaka jest najlepsza metoda wprowadzania dwujęzyczności?

Utarło się takie stwierdzenie, że w dwujęzycznych rodzinach jeden rodzic powinien mówić do dzieci w jednym języku, a drugi w drugim (tzw. OPOL – One Parent One Language). Nie zostało to jednak potwierdzone badaniami.. Dziecko równie dobrze przyswoi sobie dwa języki, którymi mówi do niego jeden rodzic. Nie ma więc potrzeby rozdzielania języka komunikacji. Możesz mówić do swojego dziecka i po polsku, i po angielsku. O innych metodach wprowadzania dwujęzyczności przeczytasz w tym wpisie.

Moim zdaniem najlepsza metoda czy strategia to ta dostosowana do rodziny. To rodzice wprowadzający angielski w swoim domu powinni razem (lub z pomocą specjalisty) stworzyć plan, na podstawie którego będą działać. Co taki plan powinien zawierać? Wiele punktów, m.in. określenie strategii i Waszej znajomości angielskiego, wybranie materiałów wspomagających, stworzenie codziennego rytuału językowego.

Co ma znaczenie w procesie dwujęzycznego wychowania?

Ważne są jakość i częstotliwość korzystania z  języka, którym komunikujemy się z dzieckiem. Dzieci uczą się języka poprzez słuchanie dźwięków, głosek, słów, gramatyki. Regularne mówienie do dziecka w języku angielskim jest kluczowe. W naszym otoczeniu dzieci słyszą w znacznej mierze język polski. Pamiętam ze swoich czasów szkolnych, że zajęcia z języka angielskiego dwa razy w tygodniu to było zdecydowanie za mało. Tak samo jest w przypadku małych dzieci, dlatego mów do swojego malucha jak najwięcej. Podczas posiłków, kąpieli, zabawy, na spacerze. Wykorzystuj każdą chwilę.

Jeszcze ważniejszym czynnikiem warunkującym prawidłowy przebieg wprowadzania dwujęzyczności w wychowaniu jest podejście rodziców – zarówno do dziecka, jak i do siebie samych. Mam na myśli niewywieranie presji na sobie, a tym bardziej na dziecku. Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie o metodach.

Im wcześniej, tym lepiej?

To prawda, im wcześniej zaczniesz mówić do swojego dziecka po angielsku, tym lepiej rozwiną się jego umiejętności językowe. Naukowcy mówią o tzw. „critical period” nauki języka, niektórzy twierdzą, że jest to okres do 5 lat, inni do 15 lat. Bez wątpienia z wiekiem znacznie spada zdolność nauki języka, gdyż mózg dzieci młodszych jest dużo bardziej elastyczny i łatwiej przyswaja języki.

Wnioski

Nie zapominaj, by do niemowląt i dzieci zwracać się prostym językiem i niezbyt skomplikowanymi konstrukcjami gramatycznymi. Nie trać czasu, tylko mów do swojego malucha po angielsku. W międzyczasie odśwież i poszerz swoją znajomość angielskiego, korzyści będą obopólne. Trzymam za Ciebie kciuki!

Źródła

Byers-Heinlein K., Lew-Williams C., Bilingualism in the Early Years: What the Science Says, „Learn Landsc.”, 2013 Autumn; 7(1): 95 – 112, [online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6168212/

Meisel Jüurgen M., Bilingual Children. A Guide for Parents, Cambridge University Press, 2019.

Pearson Zurer B., Jak wychować dziecko dwujęzyczne. Poradnik dla rodziców (i nie tylko), Media Rodzina 2013.

Weikum W.  M., Vouloumanos A., Navarra J., Soto-Faraco S., Sebastián-Gallés N., Werker J. F.  Visual language discrimination in infancy [in] SCIENCE25 May 2007 Vol 316, Issue 5828 p. 1159, [online] https://www.science.org/doi/10.1126/science.1137686

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zgadzam się na przetwarzanie podanych przeze mnie danych w celu umieszczenia komentarza na blogu. W każdej chwili mogę wycofać zgodę.

Szczegóły związane z przetwarzaniem danych osobowych zawarte są w polityce prywatności.